“Uhhh, ja, dus, eigenlijk, snap je?” en “weet je wel, za’k maar zeggen…” Het kan een hardnekkig probleem zijn als je een verhaal probeert te vertellen. Het woordje ‘uh…’ lijkt soms in iedere zin terug te komen, zonder dat je er controle over hebt. We gebruiken gemiddeld twee tot drie verbindingswoorden in elke honderd woorden die we zeggen.
Woorden als ‘uh,…’ brengen haperingen aan in je verhaal, waardoor je snel ongemakkelijk en onprofessioneel over kan komen. Dit is natuurlijk niet te bedoeling wanneer je een presentatie staat te geven. Zelfvertrouwen is erg belangrijk en als je het gevoel hebt dat je moeilijk uit je woorden komt, kan dit je uit balans halen. Daarom een aantal tips om stopwoorden in je presentatie te voorkomen:
Presenteren zonder stopwoorden
Stap 1: Lokaliseer het probleem.
Het is lastig om een probleem aan te pakken zonder dat je weet waar het zit. Je moet er dus eerst achter zien te komen waar het mis gaat. Er is meestal een patroon te ontdekken in je verbindingswoorden. Meestal gebruiken we verbindingswoorden wanneer we bedenktijd voor onszelf proberen te creëren. Zeg je het bijvoorbeeld voor een moeilijk woord? Of wanneer je van onderwerp veranderd? Beide zaken die aan te pakken zijn.
Om erachter te komen waar jouw probleem zit, is het handig als je naar jezelf luistert. Neem jezelf op, of laat iemand anders klappen wanneer je een verbindingswoord gebruikt. Zo kan je niet alleen achterhalen hoe vaak je een verbindingswoord gebruikt, maar ook wanneer.
Stap 2: Bewustwording
Word bewust van het patroon dat je ontdekt in je stopwoorden. Door te weten waar het mis gaat, zul je in het vervolg ook scherper zijn op deze momenten. Maak voor jezelf bijvoorbeeld een lijst van momenten waarop jij het meest geneigd bent uit te wijken naar deze woorden. Probeer echter niet té gefocust te zijn op het niet gebruiken van deze woorden. Zo werken onze hersenen namelijk niet: als je teveel bezig bent met de stopwoorden, zul je er juist meer gaan gebruiken. Stel jezelf een ander doel op, bijvoorbeeld het overbrengen van een bepaalde boodschap.
Stap 3: Alternatieven
Het beste alternatief voor een stopwoord, is simpelweg een pauze. In plaats van dat je er een ‘uhhh,’ of ‘enuhh’ uit gooit, kun je het beste gewoon even stilhouden. Het voelt raar op het begin, alsof je midden in je zin stilvalt. Maar het komt een stuk professioneler dan hardop nadenken. Leer om comfortabel te worden met deze stiltes. Ben vooral ook niet bang om ze te laten vallen. Doordat wij het in ons systeem hebben zitten om een soort irreële angst te hebben voor stiltes, krijgen we alleen maar meer spanning. Dit is nergens voor nodig. Het is een stuk prettiger om te luisteren naar een presentatie waarin stiltes vallen. Het publiek kan zo meedenken over de onderwerpen en wordt niet afgeleid door je stopwoorden.
Stap 4: Confidence is key
Hou je zenuwen onder controle. Dit is vaak een grote oorzaak van onzekerheid. Je weet wel wat je wil zeggen, maar gaat gewoon met stopwoorden smijten omdat je nerveus bent. Probeer je focus te leggen op wat je wil overbrengen, niet op de reactie van het publiek. Door vooral met jezelf en je presentatie bezig te zijn zul je merken dat je minder afleiding hebt. Daarnaast is het belangrijk om in je hoofd een bepaalde relatie op te bouwen met het publiek. Dit kun je doen door mensen één voor één rustig aan te kijken terwijl je je verhaal houdt. Sta stevig in je schoenen en richt je aandacht vooral op de mensen als individu, in plaats van de mensen als ‘groep’.
Het kan enorm veel helpen om je presentatie goed voor te bereiden. Door veel van het onderwerp te weten zul je merken dat je makkelijker uit je woorden komt. Je komt natuurlijker over omdat het zoeken naar woorden niet zo’n strijd is: jij weet wat je wil zeggen. Ben zeker van je zaak. Denk voor jezelf: ik kom jullie iets vertellen. Jij bent de expert, jij weet wat je te zeggen hebt en bent er om deze informatie te delen. Simple as that.
Stopwoorden zijn normaal
Tot slot moet je jezelf ook voorhouden dat het gebruiken van stopwoorden normaal is. Als je al voor de helft minder in je gebruik van ‘uh’s’ en ‘ah’s’ is dit echt wel genoeg. Iedereen gebruikt wel eens stopwoorden, ze kunnen alleen vervelend zijn wanneer je er teveel in terugvalt tijdens een presentatie. Laat je dus niet meteen uit het veld slaan als je merkt dat je een keer een voegwoord gebruikt in je presentatie. Wanneer je weet waar je problemen liggen en goed voorbereid bent, is er weinig wat mis kan gaan tijdens je presentatie. Zorg er gewoon voor dat jij je goed voelt en dat je comfortabel bent, dat is het belangrijkste. Oefenen met presenteren is als het trainen van een spier: je zal merken dat je naar mate je meer oefent sterker wordt.
