Je hebt vast wel eens een trappistenbiertje achterover geslagen op het terras. Het beviel je wel goed in combinatie met de zon op je gezicht, dus die middag bleef het niet bij één drankje. De percentages alcohol in je lichaam kunnen heel wat filosofische vragen veroorzaken. Misschien is die ene vraag dan ook in je opgekomen: “Waarom wordt het eigenlijk trappistenbier genoemd?”
Wij zijn alvast op onderzoek uitgegaan en kunnen je vertellen dat wij deze vrijdagmiddag voor een trappistenbier gaan. Schijnt goed voor de maatschappij te zijn.
Trappistenbier, wat is het precies?
Trappistenbier wordt zoals de naam al doet vermoeden gebrouwen door trappisten. Dit zijn monniken die zijn aangesloten bij de orde der cisterciënzers. Omdat ‘cisterciënzersbier’ niet echt lekker in de mond ligt, wordt het in de volksmond ’trappistenbier’ genoemd. Die benaming is afgeleid van de hervorming van de orde die plaatsvond in het Franse abdij ‘La Trappe’. Dit klooster werd in de 17e eeuw namelijk door Jean de Rancé nieuw leven ingeblazen na een tijd van vele oorlogen en plunderingen. De monniken vonden elkaar weer terug en het klooster groeide uit tot de bakermat van de trappisten.
Hoe komen de monniken erbij om bier te brouwen?
Door de jaren heen zijn de trappisten verspreid geraakt over de kloosters in de rest van de wereld. Je vraagt je nu misschien af wat het Bijbelse leven te maken heeft met bier. Meer dan je zal denken. De relatie tussen die twee gaat namelijk terug tot de zesde eeuw. Monniken werkten namelijk toen al op het land om zichzelf te kunnen onderhouden. Graan was daarbij belangrijk en laat dat nu net een van de vier ingrediënten zijn die je nodig hebt om bier te kunnen brouwen. De monniken maakten dit dan ook maar al te graag. Bier hield je namelijk gezond. Water en melk waren juist de oorzaken van ziektes. Dit leidde tot taferelen die je nu niet meer kunt inbeelden: kinderen van een jaar of tien aan het bier. Een NIX18-campagne zou in die tijd zeker worden uitgelachen.
Trappistenbrouwerijen
Momenteel zijn er wereldwijd twaalf trappistenbrouwerijen. Daarvan zijn er elf in Europa en slechts één in de Verenigde Staten. België is de trotse eigenaar van zes brouwerijen en Nederland bezit er twee. De rest van de trappistenbrouwerijen zijn te vinden in Oostenrijk, Italië en Engeland. Om te kunnen zeggen dat je een trappistenbier brouwt moet je aan een aantal voorwaarden voldoen.
Ten eerste moet het biertje binnen de muren van het klooster worden gebrouwen. Daarnaast moet het bier door of onder toezicht van de monniken van de order der cisterciënzers worden geproduceerd. Zij mogen daarbij best hulp van buitenaf krijgen, maar de trappisten blijven toezichthouder. Ook de exploitatie moet ondergeschikt zijn aan het klooster. Tot slot moeten de opbrengsten van het trappistenbier worden gebruikt voor het levensonderhoud van de monniken en het onderhoud van het klooster. Alles wat daarvan overblijft moet besteed worden aan sociale werken en goede doelen. Dus als je voortaan een trappistenbiertje opentrekt geef jezelf dan even een schouderklopje. Je drinkt namelijk zodat anderen er beter van worden.
Een veel gemaakte fout onder de drinkers van trappistenbier is de verwarring met abdijbier. Het verschil zit ‘m in het feit dat abdijbieren de titel van trappist niet mogen dragen, maar wel aan een klooster zijn verbonden. Zij voldoen echter niet aan de drie voorwaarden. Zo wordt het bier bijvoorbeeld niet door trappisten gebrouwen of bevindt de brouwerij zich buiten het klooster. Leffe is daardoor een bekend abdijbier, maar geen trappistenbier.
Een trappist is een abdijbier, maar niet elk abdijbier is een trappist.
Het perfecte trappistenbier
La Trappe
Achel, Chimay, Westmalle, Westvleteren en La Trappe zijn daarentegen wél voorbeelden van trappistenbier. Deze laatste wordt gebrouwen door brouwerij De Koningshoeven in Berkel-Enschot. Dit dorp in de gemeente Tilburg besloot om het bier niet zoals de meeste trappistenbrouwerijen te vernoemen naar het dorp of de stad waarin zij gevestigd zijn. Een ‘Berkel-Enschot Dubbel of Tripel’ op het terras zag de brouwerij dan ook niet echt zitten. Zij vernoemde hun trappistenbier naar de bakermat van de trappisten. Trappistenbrouwerijen produceren niet specifiek één biersoort. Zo heeft La Trappe inmiddels een uitgebreid assortiment met onder andere La Trappe PUUR, La Trappe Blond, La Trappe Dubbel en La Trappe Tripel.
Daarnaast besloten zij om in 2009 ter ere van het 125-jarige bestaan van het klooster La Trappe Isid’or te brouwen. Deze werd vernoemd naar de eerste brouwer van De Koningshoeven: broeder Isidorus. Hij begon namelijk in 1884 met het brouwen en daar zijn wij hem nog altijd dankbaar voor. De La Trappe Isid’or viel zo goed in de smaak dat ze besloten om dit fruitige en moutige karamel bier te behouden.
Een ander uniek trappistenbier is de La Trappe Quadrupel Oak Aged van maar liefst 11%. Het bestaande La Trappe Quadrupel laten zij hierbij rijpen op eikenhouten vaten. De smaak van het bier is afhankelijk van de drank die voorheen in de gebruikte vaten heeft gezeten, zoals port, whisky, wijn of cognac. Ook het houtsoort voegt een unieke smaak toe. Het ene trappistenbier krijgt hierdoor een vanille- en amandelsmaak, terwijl een ander de smaak van eiken en rook krijgt. Het bier kan jaren worden bewaard en wordt daardoor nóg smaakvoller.
Westvleteren
Onze vrienden in België kunnen maar al te goed bier brouwen. Dit blijkt zo ook uit het trappistenbier Westvleteren dat wordt gebrouwen door de monniken van de Sint-Sixtusabdij van Westvleteren. Het unieke van dit bier is dat het enkel te verkrijgen is bij de abdij zelf en in het café daar tegenover. Doordat de vraag enorm hoog is er in 2006 besloten om enkel telefonisch een reservering te kunnen plaatsen. Kan even duren voordat je iemand aan de lijn krijgt, want de telefoontjes worden door één iemand opgenomen. Vervolgens wordt het telefoonnummer en de kentekenplaat van de afhaler geregistreerd en zal hij zestig dagen moeten wachten om een nieuwe lading bier te kunnen afhalen.
Inmiddels heeft het trappistenbier al meerdere internationale bierprijzen gewonnen. Zo werd Westvleteren Twaalf, een bruin biertje van 10,2%, meerdere malen door het bierforum RateBeer tot het beste bier ter wereld verkozen. De bijbehorende abdij is zelfs tot de drie na beste brouwerij ter wereld bekroond. Hierdoor ontstond er nog meer vraag naar de verschillende trappistenbieren van Westvleteren. Het gevolg is dat Westvleteren Twaalf op onder andere eBay werd verhandeld tegen hoge prijzen. Niet iets waar de monniken achter staan, maar wel een groot compliment.
