De regen slaat in striemen tegen de patrijspoorten aan. Onze noest bebaarde schipper tuurt over de woelige baren naar waar in de duistere verte het eiland van onze bestemming moet liggen. We gaan whisky drinken, Schotse single malt, en het lijkt alsof de elementen zich ten volste inspannen om ons ook daadwerkelijk te doen geloven dat we in Schotland zijn. In werkelijkheid varen we op het IJmeer en zijn we op weg naar Pampus, waar we gaan kennismaken met de nieuwe whisky’s van Jura, de Signature Series.
Jura: het eiland
Het eiland Jura ligt net boven het beroemde Isle of Islay, inderdaad van die geturfde rakkers. Jura is alleen bereikbaar vanaf Port Askaig en daarom niet de meest voor de hand liggende bestemming van de whiskydrinker. Het is een ruig eiland waar de natuur nog het leven bepaalt van de 200 Diurachs, de bewoners van Jura. Slechts één weg loopt over het eiland, er is één winkel, één pub en één distilleerderij. De beroemde schrijver George Orwell schreef hier zijn boek 1984 en noemde het eiland “The most un-get-at-able place”.
Al in 1810 werd hier begonnen met het stoken van whisky. In die tijd werd whisky vaak illegaal gestookt, omdat de Schotten geen zin hadden om accijns te betalen aan de Britse kroon. Pas in 1823 werd een veel lager accijns afgesproken zodat whiskymakers zich niet meer druk hoefden te maken om hun constante strijd met de belastingdienders. Toen eind 1800 de zware industrie sterk groeide, vertrokken veel mensen van Jura naar de steden en in 1901 werd de distilleerderij gesloten. Tot in 1963 een groep ondernemers zich weer vestigde op het eiland en begonnen met het vervaardigen van single malt whisky.
We kunnen het ons nu bijna niet voorstellen, maar in die tijd werd geturfde single malt vrijwel niet los verkocht. Er was gewoon geen vraag naar en alles werd gebruikt in Blended Scotch. Vandaar dat Jura een lichtere stijl whisky produceerde, waar op in die periode groeiende interesse in was.
Maar we zijn op Pampus om getuige te zijn van een nieuwe richting die Jura Whisky inslaat. De toevoeging van lichtgeturfde gerst. Drie weken per jaar wordt turf gebruikt in dit proces. Deze stooksels worden los gerijpt om later te worden geblend in de vijf nieuwe varianten die we gaan proeven.
Jura Journey
De Journey is de whisky die we als eerste proeven en waar we tijdens onze boottocht al kennis mee mochten maken. Dit is een whisky die duidelijk gemaakt is om mee te mixen en heeft volledig gerijpt in ex-bourbonvaten. Smaken die we hieruit op kunnen tekenen zijn vanille, kaneel en peer en met toevoegingen als ginger ale, appelsap en limoen maakt dit een volwassen en toch toegankelijke whisky.
Jura 10 years old
Daarna gaan we door naar het nieuwe vlaggenschip van deze range, de Jura 10 Years Old. Deze whisky is aanzienlijk donkerder dan de Journey, wat met name komt door de 1,5 jaar extra rijping op ex-Oloroso vaten. Wie ons een beetje volgt, weet dat we best fan zijn van whisky uit ex-sherry vaten. Wij voelen dat we een mooie avond tegemoet gaan!
De invloed van de turf is met name in de afdronk merkbaar, ook al is de toevoeging subtiel te noemen. Hierin vinden we fruit en donkere chocolade, maar ook nectarine en koffie. Volle bak smaak voor zo’n jonge whisky!
Jura 12 years old
Ook de 12 jaar oude variant heeft een eerste rijping op ex-Bourbon vaten ondergaan en een tweede op Oloroso-vaten. Door de langere rijping komen hierin meer tropische tonen naar voren. Banaan en zoethout en tegelijk is de invloed van de ex-sherry vaten duidelijk. We proeven walnoot en ook hier weer die licht geturfde afdronk. Dit is echt een whisky die je in je kast moet hebben staan. Een whisky die je met enige regelmaat kan pakken om jezelf een mooie dram van in te schenken. Prijs vs. kwaliteit is zeer dik in orde!
Jura 18 Years Old
We zijn trouwens ook best fan van jaartallen op de fles. Dit blijft toch een goede indicatie voor de waarde van je nobele gerstenat. De Jura 18 Years Old heeft een wel heel bijzondere extra rijping gehad. Deze whisky heeft namelijk 2,5 jaar een tweede rijping beleefd op Premier Grand Cru barriques – inderdaad, vaten waarin eerst Bordeaux wijn op leeftijd heeft mogen komen. De kleur is dan ook nog dieper dan van alle andere varianten, met een mooie rode gloed. Deze whisky is gebotteld op 44% sterkte en dat merken we in de afdronk, die erg lang is. Veel tonen herkennen we van de voorgaande whisky’s, maar door de rijping op voormalige wijnvaten vinden we hierin ook smaken als forrest fruits: bramen, rode bessen en framboos.
Jura 7 Woods
Het sluitstuk van de avond is een whisky zonder leeftijdsaanduiding, maar met de welluidende naam 7 Woods. Hierbij zijn namelijk, naast first-fill American White Oak ex-bourbon barrels, ook zes soorten Frans eiken vaten gebruikt: Limousin, Troncais, Allier, Vosges, Jupilles en Les Bertranges. Deze variant heeft dan ook een heel eigen smaakprofiel, losjes verbonden aan de anderen door het lichte turfkarakter maar een stuk fruitiger en kruidiger. Ook van deze mahonie-kleurige whisky zijn we bijzonder onder de indruk.
Het fort-eiland Pampus is op deze stormachtige avond de perfecte setting om ons thuis te laten voelen op Jura. De nieuwe weg die dit huis is ingeslagen kunnen we bijzonder waarderen en het bewandelt de mooie ongeasfalteerde middenweg tussen de zoetere Highland whisky’s en de zwaar geturfde neven van de eilanden net ten zuiden van Jura.
