Vorige week: Altbier
Een minder bekende biersoort is saison bier. Vaak moeilijker verkrijgbaar op het terras, maar eenmaal geproefd is er een grote kans dat je direct fan bent. Het bier werd vroeger zelfs onder werktijd gedronken en des te meer reden jij hebt om je er eens aan te wagen. Toch blijft de benaming redelijk bijzonder. Het lijkt alsof het enkel verkrijgbaar is in één bepaald seizoen, maar dat is allang niet meer het geval. Tijd om eens om op onderzoek te gaan naar dit heerlijke biersoort!
Saison bier, over welk seizoen gaat het? | Tien voor bier #6
Voor de oorsprong van de meeste bieren hoef je niet veel verder te kijken dan onze ooster- of zuiderburen. Zo ook niet bij saison bier die zijn roots vindt in de Belgische provincie Henegouwen. De officiële taal is hier Frans en de vertaling van saison kan je vast zelf al invullen. Dit is namelijk het Franse woord voor ‘seizoen’. Ook de verklaring van de naam is niet vergezocht. Het werd oorspronkelijk door de boeren in de winter gebrouwen. Dit was noodzakelijk, omdat het anders slecht zou worden door de lange tijd van opslag. Vervolgens konden de seizoensarbeiders in zomer genieten van het bier. Een écht seizoensbiertje dat een dorstlesser vormt voor de zware werkzaamheden.
Farmhouse
Een bijnaam van saison bier is ‘farmhouse’. De brouwerijen waren namelijk onderdeel van grote boerderijen en werden ‘hoevebrouwers’ genoemd. Het lichtalcoholisch bier dat in de winter werd gemaakt lieten zij lang uitgisten, zodat het nauwelijks suiker bevatte. In het begin van de 19e eeuw bestonden er nog geen koelkasten. Een biertje voor langere tijd in de koelkast leggen was dus geen optie. Er werd daarom gebruik gemaakt van veel hop om zo het bier goed te houden tot in de zomer. Het was niet zo gek dat saison bier vaak slechts 3% alcohol bevatte. Het bier was namelijk een deel van de loon van de seizoensarbeiders. Uiteraard was er geen oneindige hoeveelheid bier per arbeider. Toch hadden zij niets te klagen met een maximum van 5 liter saison bier per dag tijdens het oogstseizoen. Een regeling die van ons bij iedere werkgever in de zomer ingevoerd mag worden!
Saison bier wordt je niet zomaar
De brouwers van saison bier hebben samen een lijst van criteria opgesteld waar het bier aan moet voldoen. Er mag vervolgens afgeweken worden op maximaal twee punten uit deze lijst. Als het bier nog meer verschillen bevat mag het niet gerekend worden tot saison bier. Zo moet het bier goed gehopt en/of gekruid zijn en is het bier van hoge gisting met nagisting in de fles.. Verder moet hoofdzakelijk gebruik zijn gemaakt van gerstemout, maar zijn andere granen zoals tarwe ook mogelijk. Door de verplichte hoge vergistingsgraad zorgt het daarnaast voor een ‘droog’ bier. Ook dient het bier donker blond tot amberkleurig te zijn, heeft het een dorstlessend karakter en is het afgevuld in 75 cl flessen. Tot slot moet het gebrouwen zijn in de provincie Henegouwen en is het enkel regionaal verkrijgbaar.
Kenmerken
Natuurlijk vormt de lijst met criteria al een redelijk duidelijk beeld over dit biersoort. Verder kan je het seizoensbier herkennen aan het kruidige, citrusachtige karakter. De lichte moutige elementen vormen de balans en daarbij kan het bier soms licht zurig smaken. Qua uiterlijke kenmerken is het licht troebel en bevat het vaak een romige, inzakkende schuimkraag. De gevarieerde geuren klinken lang niet altijd even aantrekkelijk. Bloemige en fruitige geuren zijn veel voorkomend, maar het kan ook muffe geuren bevatten met aroma’s van leer, paard en geit. Dat laatste is zeker niet iets waarvoor je direct zal steigeren, maar eenmaal geroken en geproefd wil je niets anders!
De parels onder de saison bieren
Vandaag de dag kunnen we ieder seizoen genieten van een saison bier. Thanks to de uitvinding van de koelkasten. Het bier dreigde vorig eeuw een groot dieptepunt te bereiken, maar de bierkenner Michael Jackson (nope, niet die) blies het nieuw leven in. Hij verdiepte zich in de wereld van Belgische bieren en ontdekte toen saison bier. Hij was direct verkocht en zijn enthousiasme over de smaakvolle dorstlesser sloeg aan bij andere mensen. Je vindt tegenwoordig dus niet enkel brouwerijen in België, maar ook in de Verenigde Staten.
Mannenliefde
Nederlanders zijn net zo goed voor dit biersoort gevallen. Zo brouwt de Amsterdamse brouwerij Oedipus Mannenliefde. Met de naam steken zij de draak met de bierclichés. Bier zou over het algemeen namelijk een mannelijk drankje moeten zijn dat enkel wordt gedronken door testosteronbommen. Niet iets wat zij willen bereiken met het herkenbare roze kleurige etiket. Mannenliefde bevat bittere, fruitige en kruidige smaken met tonen van karamel en citrus. Het wordt gebrouwen met onder andere Szechuan peper, citroen en drooghop. Uiteindelijk ontstaat zo een heerlijk biertje van 6% alcoholpercentage.
Brand Saison
De mogelijk oudste bierbrouwerij van Nederland, Brand, heeft ook een bekend saison bier. Het bier is gebrouwen naar recept van thuisbrouwer Bart Engels. Deze man won in 2015 de Brand Bierbrouwwedstrijd. Brand Saison werd vervolgens op grote schaal op de markt gebracht. Het kenmerkt zich door hoparoma’s dat goed in balans is met een frisse, fruitige en droge smaak. Deze dortlesser heeft een licht bittere, fluwelen afdronk. Het is dan ook niet voor niets dat deze saison met een alcoholpercentage van 6.5% erg gewild is.
