Sommige moeilijke gesprekken voeren we nou eenmaal minder graag. Zeker wanneer het gaat over een lastig onderwerp of een confrontatie. Je moet jouw medewerker bijvoorbeeld vertellen dat de gestelde doelen niet worden of zijn gehaald. En zelfs in onze relatie komen problemen voorbij die jullie beiden niet graag bespreken, maar toch moeten. Bijvoorbeeld wanneer de een in de relatie niet bevredigd wordt.
Deze strategieën kun je inzetten in een moeilijk gesprek
Het initiëren van een moeilijk gesprek is volgens psycholoog Emma Levine van de universiteit van Chicago zo moeilijk omdat we tegen een moreel dilemma aan lopen. Je wilt namelijk geloven dat je een goed mens bent. Het voeren van een moeilijk gesprek zorgt ervoor dat we moeten kiezen tussen tegenstrijdige morele regels. We voelen de drang om eerlijk te zijn tegen hen, maar daarentegen ook geen conflicten te veroorzaken.
In een recent artikel in Current Opinion in Psychology beschrijven Emma Levine en haar collega’s een aan experimenten met proefpersonen die moeilijke gesprekken voerden. Door het kruis van welwillendheid en eerlijkheid kwamen de wetenschappers tot vier communicatie strategieën die je waarschijnlijk gebruikt voor moeilijke gesprekken. Dit zijn ze!
Verzuimen
De eerste strategie onthoudt de ontvanger compleet van het moeilijke gesprek. Hierbij licht zowel de eerlijkheid en welwillendheid leeg bij de zender. Hoewel het moeilijk gesprek voor beiden wordt onthouden, mist de ontvanger waarschijnlijk belangrijke informatie. Stel je voor dat de dokter je niet eerlijk verteld wat er met je aan de hand is. Zo kun jij denken dat je beter wordt, terwijl het tegenovergestelde gebeurd. Niet doen dus!
Valse hoop
Deze tweede strategie is hoog in welwillendheid maar laag in eerlijkheid. De zender verteld een leugentje om bestwil om de gevoelens van de ontvanger niet te kwetsen. Meestal draait deze strategie uit op een heftigere confrontatie achteraf, omdat de ontvanger er later toch achter komt. Dit kun je vergelijken met aan het lijntje gehouden zijn.
Brute eerlijkheid
Nummer drie is hoog in eerlijkheid maar laag in welwillendheid. Hierbij brengt de zender de boodschap over zonder daarbij rekening te houden met de gevoelens van de ontvanger. De ontvanger vat dit vaak op als persoonlijke aanval of belediging. Hierdoor krijgt de ontvanger in zijn emotie en komt belangrijke informatie niet meer binnen. Dit kan het geval zijn bij een ontslaggesprek.
Retentie
Dit is een compromis tussen eerlijkheid en welwillendheid. Hierbij wil de zender wel een deel van de waarheid vertellen, maar ook niet alles. Een docent die een student voorziet van feedback, maar eigenlijk niet verteld dat hij het jaar niet gaat halen, is hiervan een voorbeeld. Hoewel een zender deze strategie vaak als ethisch ziet, vindt de ontvanger het vaak kwalijk dat niet alles is verteld.
De vijfde strategie
Alle vier de eerder genoemde strategieën zijn eigenlijk allemaal ineffectief, omdat er altijd een compromis wordt gemaakt. De zender focust in deze strategie meestal op zijn eigen gevoel. Het is eigenlijk een egoïstische manier.
Ten twee hebben de zenders vaak de neiging om zich te richten op de korte termijn doelen en is lange termijn-oplossingen vermeden. Zo sparen ze de gevoelens van een ander en redden ze hun eigen hagje. De beste strategie is wel willende eerlijkheid.
Welwillende eerlijkheid
In deze strategie komen beide partijen goed aan hun trekken. Zo verwoordt de zender eerst het lange termijn voordeel voor bijvoorbeeld de relatie. Vervolgens maak je het probleem duidelijk met een duidelijke emotionele waarde. Hierdoor is de ontvanger geneigd om ‘aan’ te blijven staan voor feedback.
Moeilijke gesprekken zijn onvermijdelijk, maar bieden kansen voor groei. Wanneer welwillende eerlijkheid wordt toegepast is er kans om veranderingen aan te brengen in bijvoorbeeld een relatie.
