Vice – de ultieme powergrab van Dick Cheney

“Can you change or am I wasting my goddamn time” Met deze movitational speech wordt de jonge en volledig ontspoorde Dick Cheney door zijn vrouw Lynne gedwongen eeen keuze te maken. Blijft hij kabels leggen en zuipen, of gaat hij wat van z’n leven maken. En right there, right then, wordt de basis gelegd voor wat de machtigste man ooit zou worden in het Witte Huis. Die nooit president was.

Slangenkuil

Het lijkt me geen makkelijke opgave om een film te maken over een man die weinig van zichzelf prijsgaf. Een man die niet bekend staat als flamboyant of excentriek. Gelukkig is daar Adam McKay, die eerder al The Big Short uitbracht. De parallellen met die film zijn dan ook legio, maar dienen beiden hetzelfde doel. Namelijk om een op het eerste oog wat saai onderwerp zó te vertellen dat je op het puntje van je stoel zit. Dat je van verbazing in verbazing valt. En dat je de waarheid vanaf dat moment met ‘iets’ andere ogen gaat bekijken. En dat gebeurt in Vice op magistrale wijze.

Sinds House of Cards weet iedereen wat voor een slangenkuil Washington is. Hoe politici hun poppetjes overal op de juiste plek zetten om zoveel mogelijk macht te krijgen. Afijn, de carrière van Cheney begint als hij stage gaat lopen op het Witte Huis. Hij moet die dag kiezen of hij voor een republikein of democraat aan de slag gaat. Toevallig kiest studiegenoot de democatrische kant, waardoor hij automatisch in het Republikeinse kamp beland. Bij Donald Rumsfeld (Steve Carell) wel te verstaan. Hier leert Cheney in hoog tempo hoe de politiek werkt. Hij hoort van Rummy hoe buiten het zicht Kissinger en Nixon het bombarderen van Cambodja bespreken. Cheney vraagt daarop “What do we, uh, believe?” waarop Rumsfeld antwoord “What do we believe? Good one Cheney! Good One!” om daarna in een onbedaarlijk lachen uit te barsten.

Cheney & Rummy

De film volgt de partnership tussen Cheney en Rumsfeld verder, die wordt onderbroken door de verkiezing van Carter (na het Watergate schandaal). Cheney komt namens Wyoming in het congres en later wordt hij CEO van Haliburton. Even lijkt het erop dat dit is hoe de carrière van Cheney zal verlopen. Maar dan neemt het lot een wending: George W. belt.  Of hij running mate wil worden. En hier, tegenover de onvoorstelbaar onervaren Bush, ziet Cheney de kans om de macht te pakken, samen met Rummy. De macht die nooit in het ambt van vice president lag, maar die hij naar zich toe kan trekken. “I respect Reagan, but nobody has shown the world the true power of the American presidency” zegt Cheney tegen zijn vrouw Lynne. Die overigens zijn grootste motivator is.

Hoewel, in de film wordt op subtiele wijze gewezen op ulterior motives van Cheney om bepaalde verstrekkende beslissingen te nemen. Zo wordt een eerder opgemaakte kaart van Irak, waarop alle olievelden tussen de maatschappijen zijn verdeeld weer even in beeld gebracht als Cheney de beslissing afdwingt om Irak binnen te vallen. Hij zet George W. onder druk om die beslissing te nemen. “Do not share powers that are yours alone” fluistert hij hem toe, terwijl de macht eigenlijk bij Cheney zelf ligt. In hoog tempo volgen de clips in the film elkaar op waarin Cheney alles wegstemt wat het bedrijfsleven ook maar een strobreed in de weg zou kunnen leggen. Door deze en andere vergelijkbare verwijzingen wordt de film eigenlijk een open aanklacht tegen de heersende klasse in het Witte Huis. En wordt duidelijk dat macht boven alles de drijfveer is van Cheney, waarbij hij niet terugdeinst om vrienden op te slachtofferen voor zijn fouten.

Shakespeare

Een briljante dialoog in de film maakte op mij in het bijzonder indruk, die tussen Dick en Lynne Cheney. Hier bespreken ze in Shakesperian English of Dick wel of juist niet Dubya’s vice moet worden. Eerst lijkt Lynne te zeggen dat het mooi is geweest, dat ze genoeg hebben bereikt. Dick vraagt haar daarop of ze blind is geworden voor de enorme kans die binnen zijn handbereik ligt. Waarop Lynne weer antwoord dat ze durft te hopen, nee, dat hij inderdaad deze kans moet pakken. “Mine own blood and will, are yours til pierced be the last soldier’s breast plate, spilling open its jellied ruby treasures!” En met deze sinistere uitspraak barst het onweer, letterlijk, los.

Vice geeft een bizarre inkijk in de ingenieuze manier waarop Dick Cheney de machtigste man ooit werd in het Witte Huis die géén president was. De film won een oscar voor best make-up & hair en, hoewel die al zeer terecht is, is dat een paar oscar’s te weinig. Ik denk dat de manier waarop het script in elkaar zit, de film ge-edit is en de toch wel opmerkelijke manier vertellen uiteindelijk minder oscar-fähig is. Maar dit is wel een film die me vanaf het begin vastpakte en eigenlijk nog steeds niet helemaal los heeft gelaten.