Verzamelen. Dat is niet meer alleen postzegels in een mapje in de antieke kast van opa Bert en oma Tiny. Nee, door de hypecultuur van de 21e eeuw is het véél meer dan dat.
As je kijkt naar wat voor items allemaal de revue zijn gepasseerd, dan is de wereld in de stroomversnelling der stroomversnellingen veranderd. Wat ging er door de mensen heen toen ze It Wasn’t Me van Shaggy in 2001 hoorde door de allereerste iPod classic? En wat te denken van de Big Red Boot van MSCHF die TikTok veroverde in 2023? Toen was de hype echt real.
Catawiki x Hypebeast: 21st Century Icons Collection
Dit soort items hebben de cultuur van vandaag bepaald. Maar zo zijn er nóg tientallen op te noemen. Daarom hebben Catawiki en Hypebeast de handen ineengeslagen voor Culture Meets Collecting. Een lijst van de 100 meest iconische items van de 21e eeuw, samengesteld door de experts van de veilingsite, editors van het cultuurplatform en een internationaal panel. Een selectie van de nu al legendarische 21st Century Icons Collection werd tentoongesteld in Amsterdam – en wij waren erbij.
Narrative Objects
De collab tussen Catawiki en Hypebeast verhaalt de snelheid van de culturele evolutie, die wordt gevoed door technologie en social media. In de lijst vinden we veel samenwerkingen waarin merken juist helemaal niet voor elkaar lijken gemaakt. Denk aan het Vetements DHL T-shirt, de sneaker van Salomon en Maison Margiela en Virgil Abloh x IKEA. Allemaal perfecte voorbeelden van een high / low culture-samenwerking. Rumi Josephs, strateeg en trend forecaster, vertelt tijdens de expositie: ‘De clash tussen high en low culture is tekenend voor de 21e eeuw. Het is een nieuwe impuls gebleken voor luxe-merken, en dat zie je veel terug in de samenstelling.’
Voor de top-100 zijn veel trends ontleed, zoals High/Low Culture, Blokecore en Future Feminism, maar ook Gorpcore, Vintech en Ugly Aesthetic. Al gaat het in de hele lijst vooral om het concept ‘Narrative Object’. Het zijn stuk voor stuk items die zijn ontworpen om een verhaal te vertellen, vaak met een culturele invalshoek. We nemen je mee in een aantal voorbeelden:
Vintech
Als een blend van ‘vintage’ en ’technology’ refereert deze categorie naar de techgadgets uit de late jaren ’90 en de beginjaren van deze eeuw, We hebben het over de eerder benoemde iPod Classic 1st Generation, maar ook over de PlayStation 2 uit 2000 en de Lumix DMC-GF1 van Panasonic. Laatstgenoemde maakte in het pre-Instagram-tijdperk furore op blogs, maar de stijl en authenticiteit van de beelden wordt nu weer omarmd door Gen-Z.
Dat geldt ook voor de TR808 Rhythm Composer van Roland. Die is ook opgenomen in de lijst, ook al zag-ie het levenslicht in 1983. De TR-808 is nog steeds overal. bijvoorbeeld door Kanye West referentie in 808s & Heartbreak.
Ugly Aesthetic
Een design- en modestroming die ‘lelijke’ of onconventionele elementen laat clashen met de traditionele visie. De Triple S van Balenciaga, bijvoorbeeld, maar ook de samenwerking tussen streetwearmerk Supreme met het luxemodehuis Louis Vuitton. Daarnaast is ook de Classic Clog opgenomen van Crocs uit 2002. De ‘klompen’ waren eigenlijk ontworpen als puur functioneel, maar hebben een nieuwe afslag genomen in de modewereld. Mede door samenwerkingen met high-endmerken en als symbool van een casual, inclusieve stijl.
Maar het zijn niet alleen maar wat ‘kleinere’ items. In de lijst pronkt ook een Tesla Roadster uit 2008, die natuurlijk het tijdperk van elektrische auto’s in gang zette. Plus: de Yamaha YZF-R1 uit ’98. De Japanse krachtpatser werd een benchmerk in de categorie sport bikes.
Tekst gaat door onder de fotogalerij.
Foto’s: Catawiki
Niet op fingerspitzengefühl
De lijst is niet alleen door fingerspitzengefühl en ‘hypeness’ tot stand gekomen. Met Catawiki’s data en een grootschalige enquête is de start gemaakt, daarna hebben de experts, de editors en de externe mensen met de insights gebruikt en tot diep in nacht gediscussieerd over wat een merk of item iconisch maakt. Het onderzoek toont ook aan dat de wereld van verzamelen constant (en snel) veranderd.
Uit het onderzoeksrapport ‘Verzamelen in de 21ste eeuw’, waar deze top-100 uit voort is gekomen, blijkt dat Nederland meer dan 8 miljoen verzamelaars telt. Wij besteden jaarlijks ruim €1.663 aan onze verzamelingen, wat ruim €150 meer is dan in andere onderzochte Europese landen. Dat komt ook door een volledig nieuwe dynamiek in de verzamelwereld. Door de rol van sociale media zijn millennials en Gen Z er ook mee bezig, en op een andere manier. Zo houdt maar liefst 70% van de Gen Z-verzamelaars in Nederland de waarde van hun collectie nauwlettend in de gaten, en is voor 35% van deze generatie doorverkoop een bewuste strategie.
En waarom verzamelen we dan? Dat heeft voornamelijk te maken met nostalgie en het pure plezier van verzamelen. Redenen die hand in hand gaan met trends zoals Vintech. Voor 17% van de verzamelaars is ‘jeugdnostalgie’ een van de hoofdredenen, en een op de vijf verzamelaars verwacht een piek in de populariteit van objecten uit de jaren ’70 en ’80, waarbij items zoals vinylplaten, video games en vintage technologie de hoofdrol spelen.
Nederland is dus niet alleen een fiets-, maar ook een verzamelland. Dat ziet ook Jan Van Diermen, Senior Vice President Luxury bij Catawiki: ‘Nederland is niet zomaar een belangrijke verzamelmarkt in Europa, het is ook de plek waar het voor Catawiki allemaal begon. Het is geweldig om te zien hoe de verzamelcultuur zich hier blijft ontwikkelen, vooral onder jonge generaties die hun collecties steeds strategischer samenstellen. Niet voor niets zagen we het afgelopen jaar een recordaantal Nederlanders die voor het eerst een bod uitbracht op een van onze online veilingen.’
